Referendum WIV 2017 voorwoord

Op 21 maart 2018 kunt u in het kader van een raadgevend referendum uw mening geven over de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (WIV 2017). Deze wordt ook wel aangeduid als Sleepwet, hetgeen verwijst naar de uitbreiding van mogelijkheden om communicatieverkeer af te luisteren (door middel van bulkinterceptie) door de inlichtingendiensten (AIVD en MIVD). Dit is echter slechts één aspect van de WIV 2017.

Volgens de overheid draagt de WIV 2017 bij aan de nationale veiligheid en de effectiviteit van de inlichtingendiensten. Veel mensen denken hierbij in eerste instantie aan het voorkomen van terroristische aanslagen. De inlichtingendiensten richten zich echter niet alleen op (potentiële) terroristen, maar op veel meer mensen en zaken die volgens de diensten een bedreiging zouden vormen voor de democratische rechtsorde. Een dreiging die echter niet altijd evident is.

Lees meer “Referendum WIV 2017 voorwoord”

De WIV in historisch perspectief

Met invoering van de WIV 2017 worden de bevoegdheden van de inlichtingendiensten verder uitgebreid terwijl controlemogelijkheden en het toezicht op de werkwijze beperkt blijven.

De overheid wil de nieuwe Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten 2017 (WIV 2017) invoeren omdat de oude wet (WIV 2002) gemoderniseerd moet worden. Maar ook omdat de bevoegdheden in de ‘oude’ wet te beperkt zouden zijn voor de diensten. Bepaalde wetten zijn decennia oud en het is dan goed om deze aan te passen.

Lees meer “De WIV in historisch perspectief”

Gevaar voor de rechtsorde?

De AIVD heeft een zeer ruime opvatting over personen en organisaties die een bedreiging zouden vormen voor de nationale veiligheid en democratische rechtsorde.

De AIVD houdt zich bezig met dreigingen tegen de Nederlandse staat en de democratische rechtsorde. Tijdens de Koude Oorlog, toen er sprake was van een duidelijk vijandbeeld, was het helder. Communisten vormden een bedreiging. Na de val van de Muur verlegde de AIVD haar werkterrein en werden ´bedreiging´ en ´democratische rechtsorde´ steeds ruimer gedefinieerd.

Lees meer “Gevaar voor de rechtsorde?”

Resultaat inzet diensten onbekend

Het gebrek aan transparantie van de AIVD en MIVD maakt een analyse van de effectiviteit en toegevoegde waarde van hun bijdragen aan de nationale veiligheid onmogelijk.

Nederland kent twee inlichtingendiensten. De Algemene Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (AIVD) brengt politiek maatschappelijke ontwikkelingen en bedreigingen in kaart en waarschuwt voor bedreigingen en risico’s. Volgens haar jaarverslag van 2016 produceerde de dienst 152 ambtsberichten, 457 inlichtingenrapporten en 118 dreigingsproducten. Het jaarverslag specificeert niet over welke onderwerpen is gerapporteerd.

Lees meer “Resultaat inzet diensten onbekend”

CTIVD: Toezicht zonder gevolgen?

Toezicht en controle op de AIVD en MIVD is in de loop der jaren mondjesmaat toegenomen. Tot 2002 waren de verantwoordelijke ministers, soms aangevuld met andere ministers of de Rechtbank Den Haag, hiervoor verantwoordelijk. Daarna veranderde dit met de invoering van de Commissie van Toezicht op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CTIVD).

De CTIVD beoordeelt achteraf of de AIVD en de MIVD zich aan de regels en wetgeving hebben gehouden en geeft adviezen. De verantwoordelijke ministers kunnen de aanbevelingen van het CTIVD naast zich neerleggen. De toezichthouder heeft inmiddels 55 rapporten gepubliceerd. In 2016 heeft zij vijf rapportages afgerond, waaronder bijvoorbeeld een rapport over de afluisterbevoegdheid van de MIVD en een rapport over de invulling van criteria voor samenwerking met buitenlandse diensten.

Lees meer “CTIVD: Toezicht zonder gevolgen?”

CIVD: Onnodig stiekem?

De Commissie voor de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten (CIVD), in de volksmond ook wel de commissie Stiekem genoemd, bestaat sinds 1952. In de commissie hebben de fractievoorzitters van de grootste partijen zitting. Op dit moment bestaat de CIVD uit vijf fractievoorzitters, drie van de coalitiepartijen (VVD, CDA, D66) en twee van oppositiepartijen (PVV en GL). De commissie vergadert onder strikte geheimhouding, maar brengt summier verslag uit aan de Kamer.

Het functioneren van de CIVD staat al jarenlang ter discussie. Toenmalig commissievoorzitter Van Thijn zat in de jaren ’70 regelmatig alleen te vergaderen met ministers en ambtenaren. Naar verluidt zaten sommige fractievoorzitters, die wel kwamen opdagen, te slapen of hadden zij de stukken niet gelezen. Het is niet bekend of het met de vergaderdiscipline van de commissie nog steeds zo schrijnend gesteld is. Wel is bekend dat de helft van de leden in 2016 niet op de vergaderingen aanwezig was.

Lees meer “CIVD: Onnodig stiekem?”

Wetsvoorstel WIV 2017 documenten

De WIV 2017 volgt de WIV 2002 op, die een wijziging is van de eerste Wet op de Inlichtingen- en Veiligheidsdiensten uit 1987. Voordien was het werk van de inlichtingendiensten geregeld via een Koninklijk Besluit.

Naast de verschillende wetten met de begeleidende Memorie van Toelichtingen en tussentijdse wijzigingen zijn hier ook te vinden de jaarverslagen van de AIVD, MIVD en de toezichthouder de CTIVD. Daarnaast ook alle toezichtsrapporten van de CTIVD en de jaarverslagen van de CIVD, de commissie stiekem. Daarnaast zijn de reacties van de Raad van State, de CTIVD en de Autoriteit Persoonsgegevens op het wetvoorstel WIV 2017 toegevoegd.

Lees meer “Wetsvoorstel WIV 2017 documenten”